Hoe ga jij om met verlies?

Op 26 maart is mijn opa overleden, op 95 jarige leeftijd. Niet aan het Coronavirus, maar aan ouderdom. Gelukkig is hij thuis rustig ingeslapen en konden wij bij hem zijn tot het einde. In deze gekke tijd is het extra vreemd om iemand te verliezen. Je mag elkaar nu niet aanraken, geen knuffel of hand geven, geen condoleance, geen koffie of thee en zelfs niet eens even napraten. Je moet keuzes maken, er mogen namelijk maar 30 mensen bij de crematie aanwezig zijn. En dat terwijl je juist op die momenten veel steun van elkaar nodig hebt. En nadat je alles hebt geregeld voor de crematie, begint het rouwen pas echt.
Rouwen doen we niet alleen bij het verlies van een dierbare, maar ook wanneer iemand gaat scheiden, zijn of haar relatie voorbij is, een baan of bedrijf verliest of afscheid moet nemen van een bepaalde periode in zijn of haar leven. In deze tijd krijgen veel mensen te maken met verlies. Volgens Elisabeth Kübler-Ross doorlopen we allemaal dezelfde stappen.

Ontkenning
De eerste fase die doorlopen wordt is ontkenning. Je wil niet geloven dat diegene echt is overleden, de scheiding echt doorgaat of dat je baan echt kwijt bent. Het leven lijkt gewoon door te gaan. Je verwacht dat iemand nog binnen komt wandelen of het voelt aan als een vrije dag.

Boosheid
Daarna ontstaat boosheid. Het is niet eerlijk dat iemand van je is afgenomen. Dat juist die persoon moest overlijden. Het is niet eerlijk dat jij in de steek wordt gelaten. Het is de schuld van de arts, je baas, die jongere vriend/vriendin en misschien ben je ook wel boos op jezelf. Als ik… dan… Denk bijvoorbeeld aan het laatste gesprek dat je hebt gevoerd. Of had je maar aandacht besteed aan je relatie, dan was het misschien wel goed blijven gaan.

Onderhandeling
Als ik afval, dan vind iemand me vast weer aantrekkelijk. Wanneer ik mee doe aan een run dan kan ik geld ophalen voor onderzoek tegen kanker. Ik ga zorgen dat al mijn zaken op orde zijn, om zo snel mogelijk weer een nieuwe baan te vinden. Ik word een beter persoon en ga me inzetten om toch voor elkaar te krijgen wat ik wil.

Depressie
Je merkt dat wat je ook doet, het niet uitmaakt. Je krijgt die persoon of die baan niet meer terug. Dit is de moeilijkste fase van het rouwen. Je kunt hierbij depressieve gevoelens ontwikkelen. Ook is er de kans dat je meer gaat drinken of naar andere verslavingen grijpt. Iedereen heeft het moeilijk in deze fase, maar wanneer je merkt dat het je leven belemmerd, vraag dan hulp. Dit kan bijvoorbeeld bij een coach, psycholoog of een praatgroep.

Acceptatie
Uiteindelijk kom je in de fase van acceptatie. Je accepteert dat de situatie zo is, wat je er ook aan doet. Het verlies heeft een plekje gekregen en je kunt weer doorgaan met je dagelijks leven. Dat betekent niet dat je er niet meer aan zult denken of geen verdriet meer zal hebben. Je kunt er nu alleen beter mee omgaan.

Iedereen doorloopt deze stappen op zijn eigen manier en dat is ook goed. Tijdens rouwen is er niets goed of fout. Jij gaat er op jouw manier mee om. Zorg in ieder geval dat je er de rust en de tijd voor neemt. Het kan soms helpen om lekker de natuur in te gaan, mooie muziek te luisteren, te praten met andere mensen. Mij helpt het enorm om alles van mij af te schrijven en er over te praten met mijn dierbaren. Wanneer je merkt dat het rouwen en het verlies op wat voor manier dan ook je dagelijks leven belemmert, durf dan hulp te vragen. Het is niet iets om je voor te schamen, maar getuigt van kracht om je verlies actief aan te pakken en hier beter mee om te gaan.

Hoe ga jij om met verlies?